Taboes en Stigma’s

Och heb jij begeleiding nodig? Wat is er dan mis met jou? Dit zijn vragen die mensen nog veel te vaak stellen, als het niet hardop is wordt het vaak nog wel gedacht. De woorden taboe en stigma zijn tegenwoordig zelf bijna taboe, maar dit wil niet zeggen dat ze niet meer van toepassing zijn in de huidige samenleving.

In ons werk komen we nog vaak tegen dat er een taboe heerst rondom het ontvangen van begeleiding. Omdat we vaak bij mensen thuis komen, komt het weleens voor dat daar ook andere mensen op bezoek zijn. Dit kan soms voor wat ongemakkelijke momenten zorgen wanneer je merkt dat je cliënt jou niet voor wil stellen, omdat ze niet willen dat diegene weet dat je zijn of haar begeleider bent. De cliënten zelf zijn degenen die zich hier het meest ongemakkelijk bij voelen.

Waarom heerst er nog een taboe op het ontvangen van hulp kan je jezelf afvragen? Tegenwoordig is het toch zo dat bijna iedereen wel een beetje hulp, op waar voor manier dan ook, kan gebruiken? Laatst ben ik hierover in gesprek gegaan met een cliënt die ik nu een jaar begeleidt. Zij is een gescheiden vrouw met ADHD die samenwoont met haar drie tienerkinderen. Ze gaf al snel aan haar hele leven tegen taboes en stigma’s aan te lopen. één van onze eerste gesprekken gaf zij aan dat alleen haar kinderen en ouders op de hoogte waren van mijn komst, maar dat zij verder niet wilde dat andere mensen in haar omgeving dit zouden weten.

Ze zei zelf niet te willen dat mensen zouden gaan denken dat ze ‘stom’ was en in aan haar eentje het leven niet aankan. Volgens eigen zeggen heeft ze al té vaak te horen gekregen dat ze iets niet zou kunnen door haar beperking. Het stigma wat ze hierdoor opgeplakt heeft gekregen heeft ervoor gezorgd dat ze vaak ofwel haar ADHD probeert te verbergen, of doorslaat naar de andere kant en zodra ze iemand ontmoet meteen eruit flapt dat ze ADHD heeft. Hiermee probeert ze zich dan alvast “te verontschuldigen” voor eventueel toekomstig gedrag waaruit mensen zelf conclusies zouden kunnen trekken. Dit zou natuurlijk niet nodig hoeven te zijn, maar door ervaringen uit het verleden voelt ze zich hier vaak toch toe verplicht.

Iemand een stigma opplakken en daarmee een ongemakkelijk gevoel bezorgen kan snel gebeuren, ook al is dat niet iemand zijn bedoeling. Er is de afgelopen jaren ontzettend veel vooruitgang geweest rondom dit onderwerp, maar we zijn er nog lang niet. Gelukkig durven mensen steeds sneller en in grotere getale hulp te zoeken, maar het gesprek hierover met de omgeving blijkt vaak nog lastig. Hierin liggen dus nog veel kansen voor verbetering, wat ook zeker zal gaan gebeuren in de toekomst, zolang we met z’n allen zorgen dat we hierover gesprek met elkaar blijven aangaan.

Team PGTB Zorgbureau